روانشناس ابراهیم رجب پور

آزمون       SCL90

درباره آزمون : یکی از پر استفاده ترین ابزار های تشخیص روان پزشکی  در ایالات متحده آزمون SCL90  است این آزمون شامل 90 سئوال برای ارزشیابی علائم روانی است و به وسیله پاسخگو گزارش می شود و اولین بار برای نشان دادن جنبه های روان شناختی بیماران جسمی و روانی طرح ریزی گردید . با استفاده از این آزمون می توان افراد سالم را از افراد بیمار تشخیص داد .

این آزمون توسط دارگوئیس و همکارانش در سال 1973 معرفی شد و بر اساس تجربیات بالینی و تجزیه و تحلیل های روان سنجی از آن، مورد تجدید نظر قرار گرفته و فرم نهایی آن در سال 1976 تهیه گردید در ایران میرزایی 1359 مطالعه ای برای هنجار یابی آن انجام داده است .

هریک از  سئوالات آزمون از یک طیف 5 درجه ای میزان ناراحتی که از نمره صفر – هیچ – تا چهار – به شدت  می باشد تشکیل شده است سوالات آزمون 9 بعد مختلف را در بر می گیرد .

1-      شکایات جسمانی                             SOM                            Somatization

2-     وسواس و اجبار                  O_C                            Obsessive –Compulsive

3-     حساسیت در روابط متقابل   INT                          Interpersonal  Sensitiviti

4-    افسردگی                                            DEP                              Depression

5-    اضطراب                                                   ANX                                Anxiety

6-     پرخاشگری                                                HOS                                Hisility

7-    ترس مرضی                                 PHOB                              Phobic.Anxiety

8-     افکار پارانوئیدی                                     PAR                                 Paranoid

9-     روان پریشی                                    PYS                                   Psychotism

 نمره گذاری و تفسیر آزمون بر اساس 3 شاخص به دست می آید

1-      ضریب کلی – علائم مرضی            GSI

2-     معیار ضریب ناراحتی                     PSDI

3-     جمع علائم مرضی                          PST

آزمون SCL90 در گروههای بسیاری با موفقیت به کار رفته است . علاوه بر بیماران روانی – این آزمون در مورد معتادین به الکل – ناتوانی های جنسی – بیماران سرطانی – مبتلایان به نارسایی قلبی – بیماران با ناراحتی های شدید جسمی و دانشجویانی که راهنمایی و مشاوره لازم دارند و یا به عنوان یک ابزار سرند و تشخیص به کار رفته است.

در زیر فهرستی از مشکلات و مسائلی که افراد گاهی از وجود آن ها در خود ، شکایت می کنند؛ آورده شده است . آن ها را به دقت خوانده ؛ تصمیم بگیرید این مساله یا مشکل در طی هفته گذشته تا امروز چقدر باعث ناراحتی شما شده است . آن گاه با ضربدر پاسخ خود را با توجه به گزینه ها انتخاب کنید .

گزینه ها : 1= هیچ    2= کم    3=متوسط    4=زیاد     5= بینهایت 

1- سردرد 
2- احساس عصبانیت و لرزش درونی بدن 
3- افکار نامطلوب ، ناخواسته و مزاحمی که ذهن را رها نکنند . 
4- احساس ضعف و سرگیجه 
5- کاهش میل و علاقه جنسی 
6- احساس رنجش و ایراد گیری از دیگران 
7- اعتقاد به این که شخص دیگری قادر به کنترل افکار شماست. 
8- احساس این که سایرین مسؤول بیشتر ناراحتی ها و گرفتاری های شما هستند . 
9- اشکال در به یاد آوری مطالب 
10- احساس ناراحتی و نگرانی از بی دقتی و بی توجهی در کارها 
11- احساس طود رنجی و خشمگین شدن 
12- احساس درد در ناحیه قفسه سینه 
13- احساس ترس از فضاهای باز و یا خیابان ها 
14- احساس کاهش انرژی و کندی در کارها 
15- فکر خاتمه دادن به زندگی 
16- شنیدن صداهایی که دیگران قادر به شنیدنآن ها نیستند . 
17- لرزش در در اندام بدن 
18- احساس این که به بیشتر مردم نمی توان اعتماد کرد . 
19- بی اشتهایی 
20- زود به گریه افتادن 
21- احساس خجالت یا راحت نبودن در مقابل جنس مخالف 
22- احساس به دام افتادن یا گیر افتادن 
23- ترس ناگهانی و بدون دلیل 
24- عصبانیت ناگهانی به حدی که کنترل خود را از دست دهید . 
25- احساس ترس از بیرون رفتن از خانه 
26- خود را برای هر چیزی سرزنش کردن 
27- کمر درد 
28- احساس گره افتادن در کارها 
29- احساس غمگینی 
30- احساس تنهایی 
31- نگرانی بیش از حد درباره هر چیزی 
32- احساس بی علاقگی نسبت به هر چیزی 
33- احساس ترس زیاد داشتن 
34- حساسیت و زود رنجی 
35- اعتقاد به این که دیگران از افکار خصوصی شما آگاه هستند (بدون آن که به آن ها چیزی بگویید ). 
36- احساس این که دیگران شما را درک نکرده یا با شما همدردی نمی کنند . 
37- احساس این که دیگران به شما علاقمند نبوده و دوستتان ندارند . 
38- اجبار به خیلی آهسته انجام دادن کارها به منظور اطمینان از درست بودن آن ها 
39- تپش قلب 
40- داشتن حالت تهوع و دل بهم خوردگی 
41- احساس خود کم بینی و حقارت نسبت به دیگران 
42- احساس درد و گرفتگی در عضلات بدن 
43- احساس این که سایرین شما را تحت نظر داشته و درباره شما حرف می زنند 
44- اشکال در به خواب رفتن 
45- اجبار به چک کردن و بازرسی مکرر در کارها 
46- مشکل در تصمیم گیری 
47- احساس ترس از مسافرت با اتوبوس یا قطار 
48- تنگی نفس 
49- احساس گر گرفتگی یا سرد شدن ناگهانی بدن 
50- اجتناب از افراد، موقعیت ها ، اشیا ، مکان ها یا اعمال به واسطه ترس از آن ها 
51- احساس خالی بودن ذهن از هر فکری 
52- احساس کرختی ، بی حسی و سوزن سوزن شدن اندام بدن 
53- احساس گرفتگی در گلو 
54- احساس نا امیدی نسبت به آینده 
55- اشکال در تمرکز حواس 
56- احساس ضعف و سستی در قسمتهایی از بدن 
57- احساس تنش و داشتن فشار روحی 
58- احساس سنگینی در دست وپا 
59- فکر زیاد راجع به مرگ و مردن 
60- پرخوری 
61- احساس ناراحتی وقتی دیگران متوجه شما هستند یا درباره شما حرف می زنند . 
62- احساس داشتن افکاری که متعلق به شما نیستند 
63- تمایل شدید به کتک زدن و اذیت و آزار دیگران 
64- صبح خیلی زود از خواب بیدار شدن 
65- احساس اجبار به تکرار کارهایی نظیر لمس کردن ، شمردن و شستن 
66- بدخوابی(بیدارشدن های مکرر در هنگام خواب) 
67- میل شدید به شکستن یا خرد کردن چیزها 
68- داشتن افکار مخصوصی که دیگران این افکار را ندارند 
69- زیاد مواظب رفتار خود بودن در هنگام برخورد با دیگران 
70- احساس ناراحتی از رفتن به جاهای شلوغ 
71- احساس این که انجام هرکاری برایتان سخت و دشوار است 
72- داشتن ترس و وحشت و هول ناگهانی 
73- راحت نبودن در خوردن و آشامیدن در حضور جمع 
74- زیاد درگیر شدن و جرو بحث کردن 
75- احساس ناراحتی و تشویش در موقع تنها ماندن 
76- تصور این که دیگران ارزش کارهای شما را نمی دانند 
77- احساس تنهایی نمودن حتی زمانی که با دیگران هستید 
78- احساس بی قراری به حدی که نتوانید یکجا آرام بنشینید 
79- احساس بی ارزش بودن 
80- داشتن دلهره و دلشوره از وقوع اتفاقی ناگوار 
81- داد وفریاد راه انداختن و پرتاب کردن اشیا 
82- ترس از غش کردن و بی حال شدن در انظار مردم 
83- احساس این که اگر به دیگران رو بدهی از شما سوءاستفاده می کنند 
84- داشتن افکار ناراحت کننده در امور جنسی 
85- داشتن این عقیده که به خاطر گناهانی که انجام داده اید باید مجازات شوید 
86- داشتن تصورات و افکار ترسناک در ذهن 
87- داشتن این عقیده که عیب و نقص مهم و جدی در بدن شما وجود دارد 
88- احساس عدم صمیمیت با دیگران 
89- احساس گناه و تقصیر 
90- اعتقاد داشتن به بیماری روحی یا فکری